Sıradan bir günde bile bazısı önemsiz, bazısı mühim çoğu karar verirsiniz (karar alırsınız). Bu kararları vermenizdeki etkenleri hiç düşündünüz mü?
Kahvaltınızda ilk lokmayı neyden alacağınıza nasıl karar veriyorsunuz? Diyelim ki peynir yediniz. Sofrada ilk olarak peyniri görüldüğü amacıyla mi, size en yakın olan kahvaltılık peynir bulunduğu amacıyla mi yoksa canınız en çok peynir istediği amacıyla mi peyniri seçtiniz? Ya da hiçbir namacıyla yok mu ortada? Hayır, kesinlikle bir namacıyla olmalı!
Bir gün bir yolculuğa çıkacaksınız. Bulunduğunuz yerle bulunmak dilediğiniz yer arasındaki çoğu yoldan en az ve en çok birini (fakat ve fakat birini) seçmelisiniz. Hangisini seçeceksiniz? En kısa yolu mu? Ya güvenilir değilse? En güvenilir yolu mu? Ya çok uzunsa? Yeterince güvenilir olan en kısa yolu mu? Böylesi daha iyi. Bunun amacıyla izlenebilecek adımlar:
- Bütün yolları listeleyin.
- Güvensiz yolları eleyin.
- Kalan yollar amacıyladen en kısa olanını seçin.
Tabii eskiden tüm yolları belirleme etmeniz; yolların uzunluğunu hesaplamanız ve yolların her birinin güvenilir olup olmadığına “karar verme”niz lazım. Bunları nasıl gerçekleştireceğiniz ise ayrı bir problem! Bir de şunu deneyin, böylesi de mümkün:
- Bütün yolları listeleyin.
- En kısa yolu belirleyin.
- Eğer bulduğunuz yol güvenilir ise bu yolu seçin: İşlem tamamlandı (4. aşaması atlayın).
- Eğer bulduğunuz yol güvenilir değil ise yol listesinden bu yolu silip 2. aşamaya geri dönün.
Kahvaltı örneğine dönelim. İnsan gibi beslenen bir robot bulunduğumu düşünün. Önce peynir mi yoksa zeytin mi yemem gerekliliğini aptala anlatırmış gibi anlatın! “Fark etmez” diye bir açıklamayı kabul edemem; zira neticeleri önemsiz de olsa bir karar vermek zorundayım. Kahvaltı yapmalıyım, yardım edin!
BİLGİSAYAR APTAL BİR MAKİNEDİR
Bilgisayarlar çok süratli hesaplama yapabilir. Ama bu onların akıllı bulunduğu manasına gelmez: Bilgisayar aptal bir makinedir. Ama emirlere uyar! Bir bilgisayara her vakit ne yapması gerekliliğini tüm ayrıntılarıyla beraber çok açık (yanlış anlaşılma olsılığı olmayacak) bir şekilde onun dilinde anlatmanız gerekir. Bir aptala laf anlattığınızı unutmamalısınız. Ama sonuçta, anladığı her şeyi, sorgusuz sualsiz yapacaktır.
Bir “tık” ile bilgisayara çok ve büyük işler yaptırabilirsiniz. Ancak unutmamalısınız ki bu, bilgisayarın değil programcının marifetidir. O “tık” bulunduğunda bilgisayarın ne yapması gerekliliğini bir programcı daha eskiden bilgisayara anlatmıştır (yani bilgisayarı programlamıştır). Maalesef bilgisayarlar Türk dilini bilmiyor. Ama Java dilini biliyorlar (Java bir programlama dili), siz de öğrenirseniz bilgisayarlarla anlaşabilirsiniz!
ROBOTUN EKMEK VE YUMURTA İLE İMTİHANI
Robot Nasni anlatıyor: “Sahip, bana ‘Nasni, lütfen markete git ve 5 adet yumurta al. Ekmek tazeyse 2 adet al’ dedi. Elimde 2 yumurta ile döndüğümde bana kızdı. Neden kızdığını anlayamadım. Ekmek tazeyse 2 yumurta almamı söylemedi mi!?” ( Artık bilgisayarlar gibi düşünmeye başlamış bir programcı da benzer sorunlar yaşayabilir :) )
